Buhar elde etmek için kullanılan buhar kazanları, kömür, doğal gaz ve motorin gibi yakıtlar yakılarak kazan içerisinde suyu ısıtır ve buhar elde eder. Endüstriyel alanlarda sıkça kullanılan buhar kazanlarının içerisinde bulunan su yüksek ısıda buhar olan su kazan içerisinde su’dan daha fazla yer kaplar ve yüksek basınç oluşur.
Buhar kazanlarında oluşan yüksek basınç kazandaki ekipmanlar ile kontrol altına alınır. Buhar kazanları devamlı olarak çalıştıkları için mutlaka kontrolleri yapılmalıdır. Zira zamanla buhar kazanlarında basınçtan ve yüksek ısıdan dolayı kazalar ortaya çıkabilir. Can ve mal güvenliğini almak için mutlaka buhar kazanlarınızı onaylanmış kuruluşlara periyodik kontrol yaptırınız.
Basınçlı kap ve tesisatlarınızı periyodik kontrol yaptırmanız yasal bir zorunluluktur.
Buhar kazanları 6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanunu gereğince “İş Ekipmanları Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği”ne tabiidir. Bu yönetmelikte belirtilen Buhar kazanları yani basınçlı kaplar ile ilgili maddelere ve standartlara göre periyodik kontrolleri yapılmalıdır.
Onaylanmış kuruluşlar bu yönetmeliğe göre muayenelerini gerçekleştirmektedir.
Buhar Kazanı Periyodik Kontrol Süresi TS 2025, TS EN 12952-6 ve TS 377-5 EN 12953-5 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılan buhar kazanları kontrolleri bu standartta belirtilen kontrol süresi 1 yıldır.
İş Ekipmanları Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği
Bu Yönetmeliğin amacı, iş yerinde iş ekipmanlarının kullanımı ile ilgili sağlık ve güvenlik yönünden uyulması gerekli asgari şartları belirlemektir. 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren tüm iş yerlerini kapsar.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 30 ve 31 inci maddeleri ile 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 ve 12 nci maddelerine dayanılarak ve 3/10/2009 tarihli ve 2009/104/EC sayılı Avrupa Birliği Direktifine paralel olarak hazırlanmıştır.
2.1. Basınçlı kap ve tesisatlar
2.1.1. Basınçlı kaplarda temel prensip olarak hidrostatik test yapılması esastır. Bu testler, standartlarda aksi belirtilmediği sürece işletme basıncının 1,5 katı ile ve bir yılı aşmayan sürelerle yapılır. Ancak iş ekipmanının özelliği ve işletmeden kaynaklanan zorunlu şartlar gereğince hidrostatik test yapma imkânı olmayan basınçlı kaplarda hidrostatik test yerine standartlarda belirtilen tahribatsız
muayene yöntemleri de uygulanabilir. Bu durumda, düzenlenecek periyodik kontrol raporlarında bu husus gerekçesi ile birlikte belirtilir.
2.1.2. Basınçlı kap ve tesisatların periyodik kontrolleri, 22/1/2007 tarihli ve 26411 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği, 31/12/2012 tarihli ve 28514 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği ve 30/12/2006 tarihli ve 26392 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Basit Basınçlı Kaplar Yönetmeliğinde yer alan ve bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olmayan hususlar saklı kalmak kaydıyla ilgili standartlarda belirtilen kriterlere göre yapılır.
2.1.3. (Değişik:RG-23/7/2016-29779) (2) Basınçlı kap ve tesisatların periyodik kontrolleri, makine mühendisleri, (Ek ibare:RG-24/4/2017-30047) metalurji ve malzeme mühendisleri, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler ya da makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır. Söz konusu periyodik kontrollerde tahribatsız muayene yöntemlerinin kullanılması durumunda, bu yöntemler sadece TS EN ISO 9712 standartına göre eğitim almış mühendisler, teknik öğretmenler, teknikerler veya yüksek teknikerler tarafından uygulanabilir.