0,5 Bar’dan daha fazla etkili basınç uygulayan gaz, buhar veya sıvı akışkanları üzerine tasarlanan ya da geliştirilen sabit ya da hareketli kaplar veya depolar “Basınçlı Ekipmanlar” olarak ifade edilmektedir.
Basınçlı Ekipmanların test ve kontrolleri; imalatının bitiminden hemen sonra ve montajı yapılıp kullanılmaya başlanmadan evvel veya yapılan değişiklik ve büyük onarımlardan sonra, en az üç ay kullanılmayıp yeniden tekrar kullanılmaya başlamaları halinde ise tekrar kullanmaya başlanmadan hemen önce ve İş ekipmanlarının kullanımında sağlık ve güvenlik şartları yönetmeliği gereği de, periyodik olarak yılda en az 1 defa yapılmalıdır.
İşletmelerde işçi sağlığı ve iş güvenliği yönünden, basınçlı ekipmanların emniyet ekipmanları ile beraber güvenli bir biçimde kullanılması için, bu basınçlı kapların periyodik olarak korozyon, sızdırmazlık, aşınma, çatlak, deformasyon, bağlantı kontrolü, sıcaklık, basınç, temizlik, fonksiyon gibi kriterlerin test ve kontrol edilmesi gerekmektedir. Hava tankının kontrolleri; TS 1203 EN 286-1, TS EN 1012-1:2010, TS EN 13445-5 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılmaktadır.
Hava tanklarının güvenli bir şekilde çalışmalarını sağlamak maksadıyla; montaj işleminden sonra ve çalıştırılmadan önce, kompresörler üzerinde yapılacak değişiklik ve büyük onarımlardan sonra periyodik olarak kontrol ve deneyleri mutlaka tekrar yaptırılmalıdır.
Hava Tankının Basınç Deneyi İçin Hazırlık Aşaması:
Kompresörün çalışmasını sağlayan elektrik şalterleri kapatılmalıdır.
Hava tankı içerisindeki hava, tahliye (blöf) vanasından tamamen boşaltılmalıdır.
Hava tankı üzerinde bulunan emniyet ventilleri sökülmelidir.
Hava tankı, basınçlı hava giriş ve çıkışını önlemek için muhakkak körlenmelidir.
Hava tankının içerisinde hava kalmayacak biçimde (yani taşıncaya kadar) tamamen su ile doldurulmalıdır.
Tank Periyodik Kontrol Muayene Süresi Nedir?
İlgili Mevzuat gereği yönetmeliğin Ek III Bakım, Onarım ve Periyodik Kontrol ile İlgili Hususlar bölümünün 1.4 Maddesi gereği; “Periyodik muayene aralığı ve kriterleri standartlarda aksi bir şekilde belirlenmemiş iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri ve muayeneleri, varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır ibaresi yer almaktadır. Bu hususlar, imalatçı tarafından belirlenmemişse iş ekipmanının periyodik muayene & kontrol, bulunduğu işyerindeki ortam koşulları, kullanım sıklığı ile kullanım süresi gibi bazı faktörler göz önünde bulundurularak, yapılacak risk analizi ve değerlendirmesi sonuçlarına göre, belirlenecek aralıklarda yapılmalıdır. Belirlenen periyodik muayene aralığının ilgili Yönetmelikte olası durumlar dışında bir yılı aşmaması gerekir.” hükmündedir. Tankların kullanım sıklığına göre yılda en az “1” kere veya daha fazla aralıklarla olmak koşulu ile mutlaka
periyodik kontrol muayenelerinin yaptırılması kanunen zorunludur.
Tank Periyodik Kontrol Muayene Yönetmeliği Nedir?
Tankların periyodik kontrollerinin yapılmasına dair Mevzuat gereği İş Kanunu çerçevesinde tanımlanan bir yönetmelik bulunmaktadır. Bu yönetmelik “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği”dir. Yönetmeliğin Ek III Bölümünün 2.1. Basınçlı Kap ve Tesisatlar bentinin, 2.1.1. alt benti “Basınçlı kaplarda temel prensip olarak hidrostatik test yapılması esastır. Bu testler, standartlarda aksi belirtilmediği sürece işletme basıncının 1,5 katı ile ve bir yılı aşmayan sürelerle yapılır. Ancak iş ekipmanının özelliği ve işletmeden kaynaklanan zorunlu şartlar gereğince hidrostatik test yapma imkânı olmayan basınçlı kaplarda hidrostatik test yerine standartlarda belirtilen tahribatsız
muayene yöntemleri de uygulanabilir. Bu durumda, düzenlenecek periyodik kontrol raporlarında bu husus gerekçesi ile birlikte belirtilir.” hükmüne yer vermiştir. Tanklar da bir basınçlı kap olarak bu kapsamda değerlendirilmekte ve bağlı bulunduğu standart ışığında kontrol edilmektedir.
Tank Periyodik Kontrol Muayene Formu ve Raporu Nasıl Hazırlanır?
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde belirtilen Basınçlı Kap ve Tesisatlar grubunda bulunan Tank ile ilgili ulusal ve uluslararası imalat, test ve deney standartları doğrultusunda ürünün teknik bilgilerinin de bulunduğu bir form hazırlanır. Standardın istediği tüm fiziksel, mekanik ve görsel testler ile birlikte hidrostatik test yani basınç deneyleri, basınç testinin yapılamadığı durumlarda ise tahribatsız muayene yöntemleri yapılarak rapora işlenir. Oluşturulan rapor, ilgili teknik uzmanın bulguları ve teknik yöneticinin de onayıyla hazırlanmış olur.”
Hangi Tank Çeşitlerinin Periyodik Kontrol Muayenesinin Yapılması Zorunludur?
Hava Tankı
Periyodik Kontrolü
Hidrofor Tankı
Periyodik Kontrolü
Kompresör Tankı Periyodik Kontrolü
Genleşme Tankı Periyodik Kontrolü
Boyler Tankı Periyodik Kontrolü
Silobas Tankı Periyodik Kontrolü
Otoklav Tankı Periyodik Kontrolü
Azot Tankı Periyodik Kontrolü
LPG Tankı Periyodik Kontrolü
Amonyak Tankı Periyodik Kontrolü
Sanayi Gaz Tankeri Tankı Periyodik Kontrolü
Depolama Tankı Periyodik Kontrolü
Basınçlandırma Tankı Periyodik Kontrolü
Vakum Tankı Periyodik Kontrolü
Kriojenik
Tank Periyodik Kontrolü
Kara Tankeri Tankı Periyodik Kontrolü