Bir cihazın elektromanyetik uyumluluğunun diğer cihazlardan etkilenebilmesi veya diğer cihazları bozabilmesi kapsamında, elektrikli ve elektronik tüm cihazlara uygulanacak gereklilikleri belirlemek için EMC testleri uygulanır. EMC Testlerinin yapılması ile imalatçı firmalar ürettikleri ürünlerinin EMC şartlarına uygunluğunu kanıtlamış olurlar. 1996 yılından itibaren elektronik cihazlar için zorunlu hale getirilen EMC standartları gereğince ürünlerini pazarlamak ve piyasaya sunmak isteyen üreticiler, bu standartlar ışığında çeşitli EMC testleri ve LVD testleri gibi kritik deneylerini yaptırarak bu testlerden geçen cihazlarına “CE” işaretini koymaları gerekmektedir.

Avrupa Birliği ülkeleri tarafından uygulamaya konulan Yeni Yaklaşım Direktifleri ile çeşitli ürün grupları belirlenmiş ve bu ürünler için gerekli uygunluk ve güvenlik çalışmalarının kapsamı tespit edilmiştir. Ayrıca bu ürünlere CE işaretinin konulmasına yönelik uygulama başlatılmıştır.

Yeni Yaklaşım Direktifleri kapsamında aşağıda gösterilen üç temel direktif esas alınmaktadır:

• 2006/42/AT sayılı Makina Emniyeti Direktifi

• 2006/95/AT sayılı Alçak Gerilim Direktifi (LVD)

• 2004/108/AT sayılı Elektromanyetik Uyumluluk Direktifi (EMC)

• 2014/30/EU sayılı Elektromanyetik Uyumluluk Direktifi (EMC)

Ülkemizde de Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından, yukarıda sözü edilen Elektromanyetik Uyumluluk Direktifi (Electromagnetic Compatibility, EMC) esas alınarak Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği (2004/108/AT) yayınlanmıştır.

2014/30/AB ex.(2004/108/AT) EMC Yönetmeliği, elektrikli ve elektronik tüm cihazlarla elektrikli ve elektronik bileşenlerden oluşan tüm tesisatları kapsamaktadır. Bu kapsamdaki cihazların oluşturduğu azami elektromanyetik bozucu etkilerinin mevzuatlarda tanımlanan cihazların kullanımını engelleyemeyeceğini ve her hangi bir teknik zarara yol açmayacağını ispatlamış olurlar. Burada tanımlanan cihazlar ise şu şekilde ifade edilebilmektedir;

Sanayi üretimi ekipmanları,
Mobil telsiz ve mobil radyo veya ticari telsiz telefon donanımları,
Radyo alıcıları ve televizyon alıcıları,
Ev aletleri ve elektronik ev eşyaları,
Hava telsiz ve deniz telsiz (radyo) ekipmanları,
Elektronik eğitim araçları,
Telekomünikasyon ağları,
Floresan lambalar,
Yayın vericileri,
Lambalar,
Mobil radyo donanımları,
Elektromanyetik uyumluluk, elektromanyetik enerjinin yaratılması, iletilmesi ve alınması esnasında sağlanan ve elektromanyetik açıdan belirli bir girişim oluşturmayacak her türlü etki olarak tanımlanabilmektedir. Bir elektronik ürünün iç pazara sunulması yada ihracatı gibi pazarlanabilmesi durumları bakımından, elektromanyetik uyumluluk çok elzem bir kriter halini almaktadır. Eğer ki bir ürün herhangi bir ülkenin elektromanyetik uyumluluk şartlarını ve koşullarını karşılamıyorsa, bu ürünün o ülkede satılması mümkün olmamaktadır.

EMC Testleri ve Yöntemleri

Elektromanyetik uyumluluk ve girişim konularında hem cihaz seviyesinde, hem de platform ve sistem seviyesinde birtakım testler mevcuttur. Bu testlerde kullanılan ölçütler de EMI-EMC Standartları olarak belirlenmişlerdir. Bu standartlar ürünün elektromanyetik olarak kalitesini belirleyen başlıca unsurları tanımlamaktadırlar. Bir dizi standart bu “Yayınım ve Bağışıklık” olaylarını bir ürün veya bir ürün grubu için özellikle incelediği gibi birçok durumda da her iki olay bir tek ve aynı standart da anılıp irdelenmektedir. EMC testleri genellikle ilgili standartlar esas alınarak gerçekleştirilmekte ve değerlendirilmektedir. Elektromanyetik Uyumlulukta iki ana grup esastır;

Elektromanyetik Parazit Yayma

Radıated magnetıc fıeld emıssıon (elektromanyetik dalga radyasyonunun ölçülmesi)
Conducted emıssıon (parazit dalga gerilimi ölçülmesi)
Power dısturbance (parazit dalga gücünün ölçülmesi)
Düzgün sürekli olmayan kırılgan parazit dalgaların ölçülmesi
Alçak frekans şebeke parazit dalgaları

Elektromanyetik Parazite Bağışıklık

Implus formunda Fönomenler: Statik Elektriğin Deşarjı Electrostatic Discharge, İletkenlerde ani darbe gerilim sivrilikleri
Sürekli veya implus formunda Fönomenler: Radyasyon yoluyla yüksek frekanslı etkilenme, İletkenler yoluyla yüksek frekanslı etkilenme, 50-Hz- Manyetik alanı yoluyla yüksek frekanslı etkilenme
Aşırı gerilim sıçraması, gerilim kesintileri gibi diğer Fönomenler-Voltage dips&Interrupts

Emisyon testleri 2 farklı yöntem ile gerçekleştirilmektedir. İlk önce iletkenlik yoluyla yapılan emisyon test işlemlerinde cihazın, ürünün veya sistemin akım ve gerilim değerleri ölçülmektedir. Bu parametreler ölçülürken de akım probu ile akım, LISN ( Line Impedance Stabilization Network – Hat Empedansı Sabitleyici Şebeke ) ile de gerilim ölçülmektedir.

Işıma yoluyla emisyon test işlemlerinde ise elektrik alan ve manyetik alan değerleri ölçülmektedir. Burada yapılan ölçümlerde yöntem olarak elektrik alan antenleri veya halka antenler kullanılmaktadır. Bikonik antenler ( 30 – 300 MHz), Log – periyodik antenler ( 300 – 200 MHz) veya Huni antenler ( 2.000 – 18.000 MHz) de bu ölçümlemeler için kullanılabilmektedir. EMI Alıcı kullanarak da tüm bu ölçümler çok daha kolay bir şekilde gerçekleştirilebilmektedir. Bunun yanı sıra elektrik alan probu kullanarak da yüksek alanların ölçüm işlemleri sağlanabilmektedir.

Tüm bu testlerin uygulamalarında “Ekranlı Oda, Yarı Yansımasız Oda, Tam Yansımasız Oda, Açık Saha Test Alanı” olmak üzere 4 farklı test ortamı bulunmaktadır. Ekranlı oda, dış elektromanyetik ortamdan yalıtılmış bir alandan oluşmaktadır. Faraday kafesi bunun en iyi ve ilk örneğidir. Yansımasız oda ise duvarlarında elektromanyetik dalgayı soğurucu malzeme bulunan alanlardan oluşmaktadır.

Elektromanyetik Uyumluluk Direktifi İçin Test Standartları (EMC Testleri)
EMC-Yansımasız Oda Testleri
TS EN 61000-4-3 (80MHz-8GHz) Radyasyon Yoluyla Yayınlanan RF Elektromanyetik Alan Bağışıklığı
(TS EN 55011, TS EN 55013, TS EN 55022) (30MHz-18GHz) Yayılım Bozulması

EMC-İletim Yoluyla Bağışıklık Kafesi
TS EN 61000-4-2 Elektrostatik Boşalmaya Karşı Bağışıklık
TS EN 61000-4-4 Elektriksel Hızlı Geçici Rejim, Patlama Bağışıklığı
TS EN 61000-4-5 Ani Yükselmelere Karşı Bağışıklık
TS EN 61000-4-6 RF Alanlar Tarafından End. İletilen Bozulmalara Karşı Bağ.
TS EN 61000-4-8 Şebeke Frekanslı Manyetik Alana Karşı Bağışıklık
TS EN 61000-4-9 Darbe Şeklindeki Manyetik Alanlara Bağışıklık
TS EN 61000-4-10 Sönümlü ve Osilasyonlu Manyetik Alan Deneyi
TS EN 61000-4-11 Gerilim Çukurları, Kısa Kesintiler ve Gerilim Değişmeleri

EMC-Radyo TV Bağışıklık Kafesi Testleri
TS EN 55020 Anten Giriş Bağışıklık Testi (S1)
TS EN 55020 RFI Gerilimlere Karşı Bağışıklık Testi (S2a)
TS EN 55020 RFI Akımlara Karşı Bağışıklık Testi (S2b)
TS EN 55020 Yayılan Alanlara Karşı Bağışıklık Testi (S3 )
TS EN 55020 Ekranlama Etkinliği Testi (S4)

EMC-Aydınlatma Ekipmanları Testleri
TS EN 55015 Aydınlatma cihazlarından iletilen ve yayılan bozulma ölçümleri:
Bağlantı ucu bozulma gerilimi(9kHz-30MHz)
Manyetik alan yayılım bozulması(9kHz-30MHz)

EMC-İletilen Emisyon Testleri
TS EN 55011, TS 55013, TS EN 55014-1, TS EN 55022 Bağlantı ucu bozulma gerilimi(150kHz-30MHz)
TS EN 55014-1 Bağlantı ucu bozulma gücü(30-300MHz)

EMC-Tıkırtı(Click) Testleri
TS EN 55014-1 Tıkırtı (Click-İletilen süreksiz bozulma) ölçümleri: (150kHz, 500kHz, 5MHz, 30MHz frekanslarında)

EMC-Harmonik & Kırpışma Testleri
TS EN 61000-3-2 Harmonik akım bozulmaları
TS EN 61000-3-3 Gerilim Dalgalanmaları ve Kırpışma Deneyi
TS EN 61000-4-13 Harmonik Bağışıklık Deneyleri

EMC-Açık Alan Testleri
TS EN 55011, TS EN 55013, TS EN 55022 Yayılım bozulması ölçümleri

Genel Test Standartları
TS EN 61000-4-2 Elektrostatik Boşalma Bağışıklık Deneyi
TS EN 61000-4-3 Işıyan Elektromanyetik Alan Bağışıklık Deneyi (20MHz – 3GHz, 30V/m)
TS EN 61000-4-4 Elektriksel Hızlı Geçici Rejim / Patlama Bağışıklık Deneyi
TS EN 61000-4-5 Ani Yükselmelere Karşı Bağışıklık Deneyi
TS EN 61000-4-6 RF Alanlar Tarafından İndüklenen İletilen Bozulmalara Karşı Bağışıklık Deneyi
TS EN 61000-4-8 Şebeke Frekanslı Manyetik Alan Bağışıklık Deneyi
TS EN 61000-4-9 Darbe Şeklindeki Manyetik Alan Bağışıklık Deneyi
TS EN 61000-4-11 Gerilim Çukurları, Kısa Kesintiler ve Gerilim Değişmeleri ile İlgili Bağışıklık Deneyi
TS EN 61000-4-16 0Hz – 150 kHz Frekans Aralığında İletilen Ortak Mod Bozulmalar
TS EN 61000-3-2 Akım Harmonikleri Yayınımı
TS EN 61000-3-3 Gerilim Dalgalanmaları ve Kırpışma Sınır Değerleri
TS EN 55011, TS EN 55025, TS EN 55022 Bağlantı Ucu Bozulma Gerilimi
TS 4008 EN 55014-1, TS EN 55014-2 Ev Aletleri, Elektrikli Aletler ve Benzeri Aparatlar
TS EN 61000-6-1, TS EN 61000-6-3 Yerleşim Birimleri, Ticari ve Hafif Sanayi Ortamları Cihazları
TS EN 61000-6-2, TS EN 61000-6-4 Sanayi Ortamı Cihazları
TS EN 60601-1-2 Elektrikli Tıbbi Cihazlar
TS EN 61326-1 Ölçme, Kontrol ve Laboratuarda Kullanım için Elektrikli Cihazlar
TS EN 61204-3 Düşük Gerilim Güç Kaynakları (D.A Çıkışlı)
TS EN 301 489-1 Elektromanyetik Uyumluluk ve Radyospektrum Konuları – Radyo Cihazı ve Hizmetleri için Elektromanyetik Uyumluluk Bağışıklık ve Yayılım Deneyleri
TS EN 12015, TS EN 12016 Asansörler, Yürüyen Merdivenlerde Kullanılan Kontrol Düzenekleri
TS EN 60974-10 Ark Kaynağı Cihazları
TS EN 62040-1, TS EN 62040-2 Kesintisiz Güç Sistemleri (KGS)
TS EN 62310-2 Statik Aktarma Sistemleri – Bölüm 2: Elektromanyetik Uyumluluk Şartları
TS EN 50293 Yol Trafik İşaret Sistemleri
TS 7425 EN 60730-1 Otomatik Kontrol Düzenleri
TS EN 50130-4 Elektromanyetik Uyumluluk – Yangın, Hırsız ve Genel Amaçlı Alarm Sistemleri için Bağışıklık Deneyleri
TS EN 50270 Yanıcı ve Toksik Gazları Algılayan Cihazlar
TS EN 61547 Genel Aydınlatma Amacıyla Kullanılan Cihazlar
IEC 60533 Gemilerdeki Elektrikli ve Elektronik Kurulumlar
TS EN 50121-3-2 Demiryolu Uygulamaları-Elektromanyetik Uyumluluk Bölüm 3-2: Tren – Avadanlık
TS EN 60255-26 Ölçme Röleleri ve Koruma Cihazları için Elektromanyetik Uyumluluk Kuralları
OIML R 117-1 Dinamik Sıvı Ölçüm Sistemleri
ISO 7637-2, ISO 7637-3 Otomotivlerde Kullanılan Elektrikli, Elektronik Cihazlar

EMC Laboratuvarlarında Gerçekleştirilen Bağışıklık Testleri
TS EN 61000-4-2 Elektrostatik Boşalmaya Karşı Bağışıklık (Havadan:2-16.6kV,Temasla:1-8kV)
TS EN 61000-4-3 Radyasyon Yoluyla Yayınlanan RF Elektromanyetik Alan Bağışıklığı (80MHz-1GHz,1-3-10V/m)
TS EN 61000-4-4 Elektriksel Hızlı Geçici Rejim/ Patlama Bağışıklığı(Güç Portlarına:0.5 4kV,2.5kHz-5kHz ;Data Portlarına:0.25-2kV, 5kHz)
TS EN 61000-4-5 Ani Yükselmelere Karşı Bağışıklık(0.5-4kV aralığındaAçık Devre Gerilim Yükselmesi:1.2/50ms,Kısa Devre Akım Yükselmesi:8/20ms)
TS EN 61000-4-6 RF Alanlar Tarafından Endüklenen İletilen Bozulmalara Karşı Bağışıklık (150kHz-230MHz aralığında;1,3,10 V seviyelerinde)
EN 61000-4-8: Şebeke frekanslı Manyetik Alan Bağışıklık(3,30 A/m)
TS EN 61000-4-11 Gerilim Çukurları,Kısa Kesintiler ve Gerilim Değişmeleri ile İlgili Bağışıklık (%0.UT-%100.UT ‘de 0.05-9999ms sürelerinde)
TS EN 61000-4-12: Salınımlı Dalgalar Bağışıklık
TS EN 61000-4-18 Sönümlü Salınımlı Dalgalar Bağışıklık

EMC Laboratuvarlarında Gerçekleştirilen Yayınım Testleri
TS EN 61000-6-3,TS EN 61000-6-4 Bağlantı Ucu Bozulma Gerilimi(150kHz – 30MHz)
TS EN 61000-6-3,TS EN 61000-6-4 Yayılım Bozulması(30MHz-1GHz)
TS EN 61000-3-2 Harmonikler(2-40. Harmonik arası)
TS EN 61000-3-3 Gerilim Dalgalanmaları ve Kırpışma(Kısa ve Uzun süreli)