Emniyet ventili, basınçlı tanklarda ve diğer sistemlerdeki limit sıcaklıklarını veya basınç geldiğinde gaz salınımı yapan bir mekanizmadır. Adından anlaşılacağı gibi eşanjörleri, kazanları ve tankları koruma amaçlı kullanılır. Hızlı ve etkili bir şekilde salınım yapan emniyet ventili ısıya ve aşınmaya karşı direnç gösterir. Emniyet ventilleri ısıtma sistemlerinde, enerji sistemlerinde, hidrofor tesisatlarında ve yangın su tesisatlarında kullanılır.

Tesisatta yükselen aşırı basıncın diğer tesisattaki cihazlara zarar vermesini engelleyen emniyet ventillerinin mutlaka bakımları ve periyodik kontrolleri yapılmalıdır. Yüksek basınç ile çalışan bu mekanizmanın belirli periyotlarda kontrollerinin yapılması iş sağlığı ve güvenliği açısından önemlidir. Zira bu tip mekanizmalara periyodik kontrol yapılması can ve mal kaybının önüne geçer. Ayrıca bakım ve kontroller yasal bir zorunluluktur.

Emniyet ventili 6331 sayılı kanun gereğince “İş Ekipmanları Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” ne ve bu yönetmelikte belirtilen basınçlı kap ve tesisat maddelerine tabiidir. Basınçla çalışan tesisatlar da emniyet görevi gören
emniyet ventil mekanizması mutlaka onaylanmış kuruluşlar tarafından periyodik kontrol yapılmalı ve uygunluk raporu hazırlanmalıdır.

İş Ekipmanları Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği
Bu Yönetmeliğin amacı, iş yerinde iş ekipmanlarının kullanımı ile ilgili sağlık ve güvenlik yönünden uyulması gerekli asgari şartları belirlemektir. 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren tüm iş yerlerini kapsar.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 30 ve 31 inci maddeleri ile 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 ve 12 nci maddelerine dayanılarak ve 3/10/2009 tarihli ve 2009/104/EC sayılı Avrupa Birliği Direktifine paralel olarak hazırlanmıştır.
2.1. Basınçlı kap ve tesisatlar
2.1.1. Basınçlı kaplarda temel prensip olarak hidrostatik test yapılması esastır. Bu testler, standartlarda aksi belirtilmediği sürece işletme basıncının 1,5 katı ile ve bir yılı aşmayan sürelerle yapılır. Ancak iş ekipmanının özelliği ve işletmeden kaynaklanan zorunlu şartlar gereğince hidrostatik test yapma imkânı olmayan basınçlı kaplarda hidrostatik test yerine standartlarda belirtilen tahribatsız muayene yöntemleri de uygulanabilir. Bu durumda, düzenlenecek periyodik kontrol raporlarında bu husus gerekçesi ile birlikte belirtilir.
2.1.2. Basınçlı kap ve tesisatların periyodik kontrolleri, 22/1/2007 tarihli ve 26411 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği, 31/12/2012 tarihli ve 28514 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği ve 30/12/2006 tarihli ve 26392 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Basit Basınçlı Kaplar Yönetmeliğinde yer alan ve bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olmayan hususlar saklı kalmak kaydıyla ilgili standartlarda belirtilen kriterlere göre yapılır.
2.1.3. (Değişik:RG-23/7/2016-29779) (2) Basınçlı kap ve tesisatların periyodik kontrolleri, makine mühendisleri, (Ek ibare:RG-24/4/2017-30047) metalurji ve malzeme mühendisleri, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler ya da makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır. Söz konusu periyodik kontrollerde tahribatsız muayene yöntemlerinin kullanılması durumunda, bu yöntemler sadece TS EN ISO 9712 standartına göre eğitim almış mühendisler, teknik öğretmenler, teknikerler veya yüksek teknikerler tarafından uygulanabilir.