Bir yandan tüketiciler ile doğrudan temas kurulması bir yandan da tüketiciler açısından bir güvence oluşturması bakımından ürün ve hizmetlerin belgelendirilmesi için bir takım sistemlerin kurulması son derece etkili olmuştur.

Bugün başta Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde, ürün ve hizmetlerin belgelendirilmesi çalışmaları yapılmaktadır. Avrupada Uluslararası Standartlar Organizasyonu ve ülkemizde Türk Standartları Enstitüsü, bir mal veya hizmet üreten kuruluşların standartlara uygun üretim yapmaları ve tüketicilere kaliteli ürün ve hizmetler sunmaları yönünde standartlar geliştirmektedir. Bu standartlar sayesinde hem üretici firmalarda kalite ve standartlara uyum konusunda bilinç yükseltilmekte hem de tüketicilerin can ve mal emniyeti sağlanmakta, aynı zamanda tüketicilerin güvenilir ürün ve hizmet arayışlarında seçim imkanı yaratılmakta ve kalite açısından aldanmaları önlenmiş olmaktadır.

Belgelendirme çalışmaları genelde üretim yerleri, ürünler, üretim sistemleri, ithal edilen mallar, laboratuar hizmetleri, hizmet yerleri ve çeşitli yönetim sistemleri konularında gerçekleştirilmektedir.

Belgelendirme Konuları

Esas olarak belgelendirme faaliyetleri beş temel başlıkta ele alınabilir: sistem belgelendirme çalışmaları, kalite belgelendirme çalışmaları, ürün belgelendirme çalışmaları, gıda belgelendirme çalışmaları ve sektörel belgelendirme çalışmaları.

Sistem belgelendirme çalışmaları başta kalite yönetim sistemi olmak üzere şu alanlarda yapılmaktadır: gıda güvenliği, çevre yönetimi, işçi sağlığı ve iş güvenliği, bilgi güvenliği, müşteri memnuniyeti, enerji yönetimi, otomotiv kalite yönetimi, yol ve trafik güvenliği, sosyal sorumluluk yönetimi, tedarik zinciri güvenliği, sera gazı hesaplama ve doğrulama yönetimi ve bilgi teknolojileri.

Kalite belgelendirme çalışmaları şu alanlarda yapılmaktadır: risk yönetimi, çeviri hizmetleri, toplumsal güvenlik ve iş sürekliliği, tedarik zinciri güvenliği, bilgi teknolojileri, tıbbi cihazlar kalite yönetimi, sağlık hizmetleri, çağrı merkezi, kozmetik iyi üretim uygulamaları, demiryolu araçları ve bileşenleri ve 7 yıldız otel belgelendirmesi.

Ürün belgelendirme çalışmaları şu alanlarda yapılmaktadır: CE işareti Avrupa uygunluk, G işareti yapı malzemeleri uygunluk, RoHS, EurepGAP, GlobalGap, organik tarım, iyi tarım uygulamaları, GMP iyi üretim uygulamaları, FSC-COC orman yönetimi.

Gıda belgelendirme çalışmaları şu alanlarda yapılmaktadır: BRC FOOD, HACCP kritik kontrol noktalarında tehlike analizi, HELAL islami uygunluk, hijyen sanitasyon, gıda güvenliği ve IFS uluslararası gıda standardı.

Sektörel belgelendirme çalışmaları şu alanlarda yapılmaktadır: AZOTEX güvenilir tekstil, ECOMark ekolojik ürün, turizm hizmetleri, kaynaklı imalat yönetimi, iş sürekliliği, SPICE, sosyal sorumluluk ve pazar, kamuoyu ve sosyal araştırma yönetimi.

Belgelendirme Çalışmalarında Akreditasyon

Akreditasyon sistemi, uygunluk değerlendirme ve belgelendirme kuruluşları tarafından gerçekleştirilen çalışmaların ve bu kuruluşlar tarafından düzenlenecek rapor ve belgelerin geçerliliğini sağlamak üzere kurulmuş bir altyapıdır. Söz konusu kuruluşlar tarafından yapılan denetim, test ve muayene çalışmalarının sonuçlarını gösteren raporlar, kalibrasyon belgeleri ve yukarıda açıklanan konularda düzenlenecek yönetim sistemi belgeleri, ürün belgeleri ve benzeri belgelerin güvenilirliği ve geçerliliği, akreditasyon sistemi sayesinde sağlanmaktadır.

Uygunluk değerlendirme ve belgelendirme yapacak kuruluşlar, ilgili standartlarda açıklanan yeterlilik kriterlerine ve gerekliliklere sahip olmak zorundadır. Bu durumda bölgesel veya uluslararası akreditasyon kuruluşlarına başvuru yaparak akredite oldukları takdirde, düzenleyecekleri bütün raporlar ve belgeler dünya genelinde kabul görmüş olmaktadır.
Aynı zamanda akredite bir uygunluk değerlendirme kuruluşu tarafından düzenlenen bir uygunluk belgesine sahip ürün veya hizmetler, ilgili standartlarda açıklanan kriterleri ve gereklilikleri sağladığı konusunda güvence vermektedir. Ayrıca akreditasyon sistemi sayesinde ticarette karşılaşılan birçok teknik engel ortadan kalkmış olmaktadır.

Akreditasyon kuruluşları arasındaki güven, akreditasyon kuruluşları tarafından kurulan Uluslararası Akreditasyon Forumu (IAF), Uluslararası Laborataur Akreditasyonu Birliği (ILAC) ve Avrupa Akreditasyon Birliği (EA) gibi kuruluşlar tarafından sağlanmaktadır. Ülkemizde de Türk Standartları Enstitüsü (TSE) bu sayılan kuruluşlara üye bir akreditasyon kuruluşudur.