Büyük bir depoda veya bir iş yerinde en üstteki kolon arasına yerleştirilen çelik konsüksiyonların üzerindeki elektrik motoru ile yük kaldırma ve indirme işini yapan köprülü vinçler, tek ve çift kirişli olarak ta kullanılanları da vardır.
Fabrikalarda, sanayilerde, büyük depolarda olmak üzere ağır işlerin yapıldığı tüm sektörlerde kullanılmaktadırlar.
Köprülü vinçler 1 ton’dan 100 tona kadar ağır yükleri kaldırabilirler. Köprülü vinçler yük taşıma, yükleme ve depolama alalarında büyük işler yaparlar. Köprülü vinçler çok ağır yükleri kaldırdıkları için mutlaka onaylanmış kuruluşlar tarafından kontrolleri yapılmalıdır.
Her hangi bir kazaya sebebiyet vermemek için akredite olmuş bir kuruluş tarafından mutlaka periyodik olarak kontrolleri yapılmalıdır. Köprülü vinçlerin aksamlarını, ekipmanlarını kontrolleri yapılarak hem iş sağlığı hemde iş güvenliği sağlanmış olur.
Köprülü vinçler “İş Ekipmanları Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” ne tabiidir. Bu yönetmelikte belirtilen standartlara ve kriterlere göre kontrolleri yapılmalıdır. Köprülü vinçler ile ilgili olan bu yönetmelikte uygulanacak standartlar Avrupa standartlarına uygundur.
İş Ekipmanları Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği
Bu Yönetmeliğin amacı, iş yerinde iş ekipmanlarının kullanımı ile ilgili sağlık ve güvenlik yönünden uyulması gerekli asgari şartları belirlemektir. 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren tüm iş yerlerini kapsar.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 30 ve 31 inci maddeleri ile 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 ve 12 nci maddelerine dayanılarak ve 3/10/2009 tarihli ve 2009/104/EC sayılı Avrupa Birliği Direktifine paralel olarak hazırlanmıştır.
Vinçlerin periyodik kontrolünde uygulanan yük testlerinin “ ASME B30.17 ” standardına uygun olarak nominal yükte yapılması durumunda; gerçekleştirilen periyodik kontrole ek olarak vinçler, yılda en az bir kez uygun tahribatsız muayene yöntemleri ile kontrol edilir ve nominal yüke maruz bırakarak vinçlerin taşıyıcı kirişlerinde sehim kontrolü yapılır.
Vinçlerin periyodik kontrollerinde yapılacak olan statik deneyde deney yükü, beyan edilen yükün
en az 1,25 katı, dinamik deneyde ise en az 1,1 katı olması gerekir.
Kaldırma ve iletme ekipmanları
2.2.1. Standartlarda aksi belirtilmediği sürece, kaldırma ve iletme ekipmanları, beyan edilen yükün en az 1,25 katını, etkili ve güvenli bir şekilde kaldıracak ve askıda tutabilecek güçte olur ve bunların bu yüke dayanıklı ve yeterli yük frenleri bulunur.
2.2.2. Kaldırma ve iletme ekipmanlarının periyodik kontrolleri, makine mühendisleri, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler ya da makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır. Söz konusu periyodik kontrollerde tahribatsız muayene yöntemlerinin kullanılması durumunda, bu yöntemler sadece TS EN ISO 9712 standartına göre eğitim almış mühendisler, teknik öğretmenler, teknikerler veya yüksek teknikerler tarafından uygulanabilir.
2.2.3. Madde 2.2.1.’de belirtilen kriterler saklı kalmak kaydı ile bir kısım kaldırma ve iletme ekipmanının periyodik kontrol kriterleri ve kontrol süreleri Tablo: 2’de belirtilmiştir.